کاوش موضوع شکل پذیری

کِشایی یا شکل‌پذیری (به انگلیسی: Ductility) یک خاصیت ذاتی و کیفی ماده است، مقیاسی برای اندازه‌گیری و قابلیت مواد برای تغییر شکل پلاستیکی قابل‌توجهی پیش از گسیختگی، که ممکن است به صورت درصد افزایش طول یا درصد میزان کاهش به دست آمده از یک آزمون کشش نیز بیان شود. شکل‌پذیری معیاری برای اندازه‌گیری میزان تغییر شکل پلاستیک قبل از وقوع شکست می‌باشد.مواد شکل‌پذیر می‌توانند کرنش‌های بزرگ را حتی پس از رسیدن به نقطه تسلیم تحمل کند. در طرف مقابل، مواد شکننده، مقاومت کمی در برابر کرنش‌های پلاستیک دارند و در برخی از موارد، هیچ کرنش پلاستیکی را تحمل نمی‌کنند. در واقع هر چه فاصله بین استحکام تسلیم و گسیختگی در نمودار تنش کرنش ماده بیشتر باشد، ماده شکل‌پذیر تر است. در مواد شکننده که چدن، شیشه، و سنگ را شامل می‌شود، گسیختگی آن‌ها بدون تغییر قابل توجهی در آهنگ افزایش طول اتفاق می‌افتد، یعنی در مواد شکننده، تفاوتی میان استحکام نهایی و استحکام شکست وجود ندارد. همچنین، کرنش مواد شکننده در لحظهٔ گسیختگی بسیار کوچکتر از مواد شکل‌پذیر است. با توجه به نمودار تنش کرنش، سطح شکست مواد شکل‌پذیر نیز با مواد شکننده متفاوت خواهد بود. به‌طور کلی، یک ماده شکل‌پذیر باید دارای مقاومت تسلیم قابل‌اندازه‌گیری باشد، که در آن نقطه تغییر شکل پلاستیکی غیرقابل بازگشت آغاز می‌شود و همچنین باید یکی از شرایط زیر را نیز در این حالت برآورده سازد: یا افزایش طولی آن حداقل در ۵٪ دچار شکست و اختلال گردد، یا کاهش منطقه آن حداقل در ۲۰٪ افزایش طول منجر به پارگی و گسستگی گردد. کرنش واقعی آن حداقل در ۱۰٪ منجر به گسیختگی گردد. خاصیت چکش خواری، خصوصیت مشابهی است که قابلیت یک ماده برای تغییر شکل تحت تأثیر تنش‌های فشردگی می‌باشد؛ این خاصیت اغلب توسط قابلیت مواد برای ایجاد یک صفحه نازک در اثر چکش‌خوری یا نورد مشخص می‌شود. هر دوی این خصوصیات مکانیکی جنبه‌هایی از پلاستیسیته ی مواد هستند، به این معنا که یک ماده جامد می‌تواند به صورت نرم و با قابلیت چکش‌خواری بدون شکستگی و ترک تغییر شکل یابد. همچنین این نوع خصوصیات مواد به دما و فشار نیز وابستگی دارند. شکل‌پذیری و خاصیت چکش‌خواری همیشه هم راستا با یکدیگر نیستند، به عنوان مثال، درحالی که طلا دارای قابلیت شکل‌پذیری و چکش‌خواری بالایی می‌باشد، سرب دارای شکل‌پذیری پائین بوده اما دارای قابلیت چکش‌خواری بالایی می‌باشد؛ درحالی که یک اونس طلا را می‌توان به صفحه‌ای که ۹ متر مربع و به ضخامت ۰٫۰۰۰۰۱۸ سانتی‌متر را می‌پوشاند، مورد چکش‌خواری قرار داد. کلمه شکل‌پذیری را گاهی می‌توان برای بیان هر دو نوع حالت‌های پلاستیکی به کار برد.... بیشتر در ویکی پدیا